ازگیل:

دانستنیهای علمی : از زمان روم باستان کشت شده و در فصل زمستان موجود نیست. معمولا در زمانیکه نرم شود خورده می شود اما در رنج های متفاوتی از رسیدگی بسته به ذائقه قابل خوردن می باشد. بومی آسیای جنوبی و در جنوب شرقی اروپا نیز یافت می شود. بهر حال در سال 1990 یک گونه ی جدید در آمریکای شمالی کشف شد که امروزه Mespilus germanica را نام علمی آن نهاده اند. کاشت این میوه از طریق رومیها در بقیه اروپا گسترش یافت. ازگیل در همه جنگل‌های شمال ایران و در همه بلندی‌های کرانه‌های دریا در دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی می‌روید.

خصوصیات ظاهری : ازگیل یک بوته بزرگ یا یک درخت کوچک به شمار می رود و نام میوه از نام درخت گرفته شده است. در شرایط ایده آل، این گیاه برگ ریز تا 8 متر رشد می کند اما معمولا ارتفاع آن حدود 6 متر یافت می شود. عموما، کوتاهتر و بوته مانندتر می باشد. طول عمری حدود 30 تا 50 سال داشته. قسمت بالایی برگ سبز تیره و پشت آن سبز خاکستری که شکل آنها بیضی کمی کشیده،. 8 تا 15 سانتی متر طول و 3 تا 5 سانتی متر عرض دارند. برگها در زیر کرک های متراکم دارند و در پاییز قبل از برگریزان به رنگ قرمز در می آیند. گلها پنج گلبرگ بیضی سفید داشت، درشت، منفرد در بهار شکوفه می دهند و در اواخر بهار ظاهر می گردند. گلهای ازگیل دوجنسی بوده و با زنبورها گرده افشانی می شوند. شاخه های آن خاردارد، ریشه ی عمودی و پوست خاکستری نقره ای از مشخصات اختصاصی آن است. گل های ازگیل هرمافرودیت هستند و توسط زنبورها گرده افشانی می شوند. گیاه ازگیل خودبارور است و میوه آن گرد و کروی و گاهی گلابی شکل و قهوه ای رنگ است. ابعاد میوه در حد گیلاس تا گردو می باشد. میوه ازگیل اسیدی و بسیار سخت است و تا زمانیکه خوب نرسد زیاد قابل خوردن نیست. گوشت ازگیل پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوه‌ای تغییر می‌یابد و کاملاً نرم و شیرین می‌شود.

شرایط محیط رشد: Mespilus germanica به تابستانهای گرم و زمستانهای ملایم و ترجیحاً آفتابی نیاز دارد. مکانهای خشک و کمی اسیدی را می پسندد. در مکانی سایه روشن در جنگل های آفتابگیر رشد می کند و خاک سبک و شنی با خاک برگ یا خاک سنگین رسی و به خوبی زهکشی شده را ترجیح می دهد.

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی: خواص دارویی ازگیل از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده. بقراط ازگیل را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب مفید می‌پنداشت. دارای ترکیباتی نظیر اسید مالیک و اسید سیتریک می باشد: ازگیل سرشار از ویتامین‌های B و C است. جوشانده برگ ازگیل در درمان آبسه دهان و گلو، برفک، سالک، اسهال بچه‌ها مفید بوده و در منظم کننده کار روده‌ها نیز استفاده می گردد. ورم گلو و ناراحتیهای حلق را از نیز میان می‌برد. ازگیل شامل آب٬ قند ٬اسیدهای آلی (اسید مالیک -اسید سیتریک - اسید تارتاریک)٬ تانن٬ لعاب٬ اسید بوریک است. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوه ای لذیذ، متنوع و تقویت كننده و نیز جهت تهیه شربت و كنسرو ازگیل نیز استفاده می‌شود.

آفات و نحوه مبارزه با آن : ممکن است با پوسیدگی قهوه ای و کپک پودری مواجه شود.

نحوه تکثیر گیاه: بذرهای ازگیل بسیار سفت و محکم و نفوذ ناپذیرند به همین خاطر بعید است در همان سال اول تا پیش از گذراندن دو زمستان جوانه بزنند. برای کشت تجاری آن معمولا بذرها را برای مدت کوتاهی در اسید سولفوریک می خوابانند تا پوسته بذر باز شود البته این کار بایستی با دقت زیاد انجام شود وگرنه بذر آسیب می بیند. همچنین ازگیل را می توان به درخت گلابی پیوند زد. در مناطق خشک برای تکثیر ازگیل از پیوند آن روی پایه زالزالک یا ولیک استفاده می شود. گاهی نیز در خاکهای غنی و قوی می توان ازگیل را روی پایه گلابی پیوند زد (البته بندرت ) و در زمینهایی که خاک زیرین آن مرطوب است، روی پایه به پیوند می زنند. نوع پیوند شکمی است که در تابستان انجام می شود.

هشدار: بذور میوه حاوی هیدروسیانیک سمی بوده و نباید خورده شود

نظرات شما عزیزان: