آشنایی با هواپیما جنگنده سوخو 22

سه شنبه 22 تير 1395

به هر ترتیب اولین پرواز Su-71G (نام اولیه "Su-22" ) در دوم اوت 1966 به عنوان اولین جنگنده بال متغیر روسی انجام شد. در این تست ها سرعت نشست و برخاست سوخو 22 بین 50 تا 60 کیلومتر کاهش یافته بود.این هواپیما با نام سوخو 17 وارد خدمت شد و به طور غیررسمی پرستو نامیده میشد. یک کاناپی در پشت کابین ایجاد شده بود که برای قرار دادن سیستم اویونیک جدید و همچنین ذخیره سوخت بیشتر در نظر گرفته شده بود. در کل 2867 فروند از این جنگنده ساخته شد که 1165 فروند آن به 15 کشور جهان صادر گردید. سوخو 22 در سال 1970 وارد نیوری هوایی شوروی گردید و همزمان در دولت تحت حاکمیت شوروی در افغانستان نیز به کار گرفته شد.هرچند قابلیت نبرد در ارتفاع بالا و در هر شرایط جوی این جنگنده را تبدیل به گزینه مناسبی برای کشورهای کمتر پیشرفته کرده بود اما سیستم های اویونیک آن به دلیل گرمای هوا یا ورود گرد و خاک به داخل سیستم مرتبا دچار اشکال میشد.

[align=center][/align]

در واقع به دلیل قرار گرفتن ورودی هوا در نوک هواپیما گرد و خاک راحت تر داخل میشد که نیاز به وجود فی*لتر های متعدد را لازم میکرد اما خود این فی*لترها نیز با کاهش سرعت هوای ورودی مشکلاتی را ایجاد میکردند. همچنین به دلیل نوع تایرهای این هواپیما در تابستان نیاز به طول باند بلندتری برای نشست و برخاست بود. این مشکلات باعث شد در سال 1985 استفاده از جنگنده ای مثل سوخو 25 در کنار هلیکوپترهای شکاری به عنوان راهکاری برای جایگزینی سوخو 22 ارایه شود.

البته این مشکلات بیشتر در مدلهای اولیه سوخو22 وجود داشت که بلافاصله با آمدن Su-22M3 و Su-22M4 بر این مشکلات تا حد زیادی غلبه شد.این هواپیماها برای انجام ماموریت هایی در نقاط کوهستانی و در ارتفاع پایین طراحی شده بودند تا از تیررس آتش پدافند دشمن در امان بمانند البته اطراف موتور ، سیستم هیدرولیک و منبع سوخت هواپیما از زره سبک استفاده شده بود ولی در مقایسه با سوخو25 ضخامت آن کمتر بود. البته با ورود موشک های دوش پرتاب مثل نمونه روسی استرلا و آمریکایی استینگر کار برای این جنگنده در ارتفاع پایین بسیار دشوار شده بود و موارد سرنگونی آن توسط مجاهدین افغان افزایش زیادی پیدا کرده بود به همین دلیل سوخو22 ناچار به عملیات در ارتفاع بالا میگردید تا از آسیب این جنگ افزار ها در امان باشد و برای اینکه در مقابل پدافند دوربرد هم قابلیت بقا داشته باشد به 12 شعله Flare مجهز شد که در هنگام رهگیری موشک زمینی توسط رادار هواپیما به طور خودکار آتش میشد. با این ترفند شمار تلفات سوخو 22 بر اثر شلیک پدافند زمینی در سال 1985 تنها به یک فروند رسید. مجبور بودن به حفظ ارتفاع حداقل 3500 متر باعث شد که در این هواپیما از بمب ها و راکت های غیر هدایت شونده مانند بمب های خوشه ای هم استفاده شود که تا قبل از محول شدن این وظیفه به سوخو 25 این ماموریت ها را به عهده داشت. با پایان جنگ افغانستان این جنگنده در شوروی با میگ 27 جایگزین شد اما در افغانستان کماکان در خدمت باقی بود تا اینکه در یک تجاوز به حریم هوایی پاکستان 3 فروند سوخو 22 توسط یک F-16 ساقط شدند و پس از آن این کشور هم استفاده از سوخو 22 را به حال تعلیق درآورد.

[align=center]
[/align]

پس از آن کشورهای عراق و لیبی بزرگترین کاربران این جنگنده بودند. در سال 1981 در جریان یک نبرد هوایی دو فروند از سوخو های لیبی توسط یک F-14 آمریکایی شکار شدند. وضع نمونه های عراقی نیز بهتر نبود و در جریان جنگ تحمیلی سوخو 22 یک شکار ساده برای F-14 های ایران محسوب میشدند و نیز طبق آمار رسمی 6 فروند از این هواپیماها در جریان جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 منهدم شدند. روسیه در ادامه سیاست خود مبنی بر بازنشسته کردن جنگنده های تک موتوره آخرین فروند از این هواپیما را در سال 1998 از رده خارج کرد ولی در حال حاضر حدود 550 فروند سوخو 22 در نیروی هوایی کشورهای مختلف جهان به خدمت مشغول هستند. پرو نیز اکنون از دیگر کاربران این جنگنده است که در سال 1992 در حمله Fitter های پرو به یک هواپیمای C-130 آمریکا 6 نفر زا 14 خدمه این هواپیما را مجروح کردند . همچنین در جنگی که بین پرو و اکوادر رخ داد 2 فروند سوخو22 پرو توسط میراژ F-1 اکوادر ساقط شده و هر دو خلبان این جنگنده ها کشته شدند.

[align=center][/align]

ارمنستان : در حال حاضر از شمار دقیق Fitter های ارمنستان اطلاعی در دسترس نیست.
افغانستان : بیش از 70 فروند سوخو 22 تحویل افغانستان شد که شامل 45 فروند Su-22M4 هم میشود.
الجزایر : این کشور 32 فروند از این جنگنده را در اختیار داشت که اکنون تمام انها را از رده خارج کرده است.
آنگولا : نیروی هوایی آنگولا به عنوان جدیدترین کاربر این هواپیما 22 فروند سوخو 22 را در حالت عملیاتی دارد که آنها را اکثرا دست دوم خریده است.
آذربایجان : این کشور تنها 2 فروند از این هواپیما را سابقا در اختیار داشت.
بلاروس : این کشور هم تعدادی Fitter از شوروی تحویل گرفت که اکنون هیچ کدام را عملیاتی ندارد.
بلغارستان : این کشور 18 فروند Su-22M4 و 3 فروند Su-22UM را سابقا در اختیار داشت.
چک : چک تمام 31 Su-22M-4 و 5 Su-22UM-3K خود را در سال 2002 از رده خارج کرد.
مصر : این کشور 48 فروند سوخو 22 در اختیار داشت که تمام انها را با جنگنده های آمریکایی F-4 و F-16 جایگزین کرد.
آلمان : تعداد بسیار معدودی از این جنگنده در اختیار آلمان شرقی بود که پس از اتحاد دو آلمان مدت کوتاهی تنها برای انجام برخی آزمایشات مورد استفاده قرار گرفتند.
مجارستان : این کشور 12 فروند Su-22M3 و 3 فروند Su-22UM-3 را در سال 1983 تحویل گرفت که 3 فروند آنها در سانحه از بین رفتند و بقیه در سال 1997 بازنشست شدند.
عراق : این کشور نیز تعدادی سوخو 22 در اختیار داشت که سابقه عملیاتی آن در بالا ذکر شد. در حال حاضر تمام این جنگنده ها خدمت ارتش را ترک گفته اند.
ایران : Fitter های ایرانی در واقع در سال 1991 از عراق به ایران پناهنده شدند که تعدادی از آنها غیر عملیاتی بودند و معدود قابل استفاده نیز مدت زیادی به کار گرفته نشدند.
لیبی : این کشور 90 فروند سوخو 22 را خریداری کرد که 40 فروند Su-22M3 و Su-22UM3K را کماکان در اختیار دارد.
کره شمالی : بیشتر 30 فروند سوخو 22 کره کماکان در خدمت نیروی هوایی این کشور است.
پرو : این کشور 24 Su-22M ، 24 Su-22M3 و 5 Su-22UM3 را در اختیار داشت که اکنون 20 فروند از آنها را هنوز در اختیار دارد.
لهستان : در حال حاضر لهستان با داشتن 48 فروند Su-22M4K و Su-22UM3K در حال عملیاتی بزرگترین دارنده اروپایی سوخو 22 است که البته قرار است تمام این جنگنده ها در سال 2012 از رده خارج شوند.
روسیه : این کشور تعداد متنابهی جنگنده را از زمان شوروی سابق در اختیار دارد اما تقریبا دیگر از هیچ یک استفاده نمیکند.
اسلواکی : پس از فروپاشی چکسلواکی در سال 1993 ، 18 فروند Su-22M-4 و سه فروند Su-22UM-3K سهم اسلواکی شد که در سال 1999 ، 6 فروند Su-22M-4 و در سال 2004 ، 4 فروند Su-22M-4 و یک Su-22UB را به آنگولا فروخت و بقیه را نیز از رده خارج نمود.
سوریه : این کشور 60 سوخو 22 را خریداری نموده بود که به طور یقین بیش از 40 فروند ان هنوز هم عملیاتی است.
ترکمنستان : این کشور نیز کماکان تعدادی Fitter را عملیاتی دارد که عدد آن دقیقا مشخص نیست.
ازبکستان : وضعیت این کشور در تعداد سوخو 22 های عملیاتی نیز مشابه ترکمنستان است.
اوکراین : این کشور در هنگام فروپاشی شوروی 40 فروند سوخو 22 در اختیار داشت اما در حال حاضر تمام آنها بازنشسته شده اند.
ویتنام : این کشور 145 فروند Su-22M4 را در اختیار دارد و هنوز بیشتر انها را در حال عملیات نگه داشته و بدین ترتیب بزرگترین دارنده فعلی سوخو 22 در جهان است.
یمن : این کشور 50 فروند Fitter را خریداری کرد که هنوز تعدادی را در خدمت نگه داشته است.

[align=center][/align]

مشخصات :
نام : Su-22 Fitter
نوع : جنگنده بمب افکن
کشور سازنده : روسیه
شرکت سازنده : سوخو
سال ساخت : 1966
سال ورود به خدمت : 1970
سال توقف تولید : 1990
تعداد ساخته شده : 2867

مشخصات فنی (مربوط به Su-22M4) :
خدمه : 1 نفر
طول : 19.02 متر
عرض : 13.68 در حالت بال باز و 10.02 در حالت بال جمع
ارتفاع : 5.12
سطح بال : 34.5 تا 38.5
وزن خالی : 12.16 تن
وزن با محموله : 16.4 تن
حداکثر وزن هنگام برخاست : 19.43 تن
پیشرانه : یک موتور توربوجت Lyulka AL-21F-3
تراست : 76.5 کیلونیوتن ( با پس سوز 109.8 )
مخزن سوخت : 3770 لیتر
سرعت : 1860 کیلومتر
برد : 2300 کیلومتر
سقف پرواز : 14200 متر
نرخ صعود : 230 متر بر ثانیه
شتاب G : 7
تسلیحات :
دو توپ 30 میلیمتری
دو موشک کوتاه برد R-60
چهار تن بمب در ده مقر زیر بدنه از جمله بمب های ناپالم هسته ای و بمب های هدایت لیزری
جنگنده های مشابه :
A-7 Corsair II
SEPECAT Jaguar
Soko J-22 Orao (یوگسلاوی)
Nanchang Q-5

[align=center][/align]