کمیل بن زیاد گوید: از حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام تقاضا کردم که نفس مرا به من بازشناساند.

چهار شنبه 1 دی 1395

نفس نامی نباتی دارای قوای 5 گانه زیراست:
ماسکه، جاذبه، هاضمه، دافعه، مربیّه.

و دوخاصیت آن یکی افزایش و دیگری کاهش است. ( این قوا تحت تاثیر خاصیت های افزایش و کاهش تغییر می یابند و دچار شدت و ضعف می شوند)
این نفس، از کبد برانگیخته می شود و شبیه ترین چیزها به نفس حیوانی است.

امام نفس حیوانی را پنج قوه است:
شنوایی، بینایی، بویایی، چشایی و بساوایی و آن را نیز دو خاصیت رضا و غضب است.
و شبیه ترین چیزها به نفس درندگان و وحوش است.

پنج قوه نفس ناطقه قدسی عبارت است از:
فکر، ذکر، علم، حلم و هوشیاری. این نفس از چیزی منبعث نمی گردد و شبیه ترین چیزها به نفس فرشتگان است و نزاهت و حکمت دو خاصیت آن است.

اما نفس کلی الهی دارای این 5 قوه است: (حلم و کرم که دو خاصیت این قوا هستند باعث شدت و ضعف هرکدام از قوا می شوند)
بقاء در فناء، نعمت در سختی، عزت در خواری، فقر در غنا و صبر در بلاها و دو خاصیت آن حلم و کرم است. مبدأ این نفس پروردگار است و به او نیز باز می گردد.

خداوند در قرآن می فرماید: «و نفخنا فیه من روحنا»: از روخ خودم در آدم دمیدم. و نیز این آیه شریفه دلیل عود و بازگشت نفس کلی الهی به حضرت حق است:

ایتها النفس المطمئنه، ارجعی الی ربک راضیة مرضیة: ای نفس مطمئن، خشنود و پسندیده به سوی پروردگار خود باز گرد.

عقل در میان همه قرار گرفته است تا هرکس بخواهد خوبی و بدی چیزی را بسنجد، با ترازوی عقل بسنجد.

نشان از بی نشان ها
علی مقدادی اصفهانی ص 202 - 203

نظرات شما عزیزان: