اطلاعاتی درباره جنگنده پرقدرت اف 16

چهار شنبه 19 آبان 1395

برتری های اف-16

1- سيستم پرواز با سيم (FLY BY WIRE)
سيستم پرواز با سيم، يك موفقيت روشن به شمار مي‏رفت. امروز اين سيستم در همهء جنگنده‏هاي بال‏ثابت و تمام هواپيماهاي تجاري به كار گرفته مي‎شود.
2- ثبات منفي (NEGATIVE STABILITY)
ثبات منفي يا به حداقل‏رساني ثبات مثبت (انتقال مركز ثقل از مركز به پشت هواپيما)، بدون مشكل كار مي‏كند – تاكنون هيچ جنگندهء F-16 اي به اين دليل در آسمان متلاشي نشده است – و استفاده از اين سيستم روز به روز در حال افزايش است.
3- تحمل فشار ثقل بالا (HIGH G LOADS)
استاندار تحمل فشار ثقل 9 برابر (9G) كه به وسيلهء F-16 پايه‏‎گذاري شد، امروزه در طراحي تمام جنگنده‏ها مورد استفاده قرار مي‏گيرد، هرچند برخي خلبانان به سختي، توانسته‏اند به مقادير بيشتري نيز دست يابند.
خواص داشتن زاويهء 30 درجهء حمله، هنوز به روشني محرز نگرديده است و بسيار از خلبانان اعتقاد دارند كه با افزايش يا كاهش زاويهء حمله، در هنگام انجام مانورهاي سنگين، كنترل ساعت 6 (پشت هواپيما) بسيار دشوار مي‎شود. بنابراين بسياري از طرح‏هاي جديد در توسعهء صندلي و جايگاه خلبان، از چنين روشي الگو نمي‏گيرند.
به همين ترتيب محل دستهء كنترل هواپيما كه در سمت راست صندلي خلبان تعبيه شده است نيز به خوبي كار مي‏كند و دقيقن انتظارات طراحان را برآورده ساخته است.
يك بحث طولاني وجود دارد در مورد اينكه آيا سيستم كنترل (پرواز با سيم) مي‏تواند طوري برنامه‏ريزي شده باشد كه بتواند F-16 اي را از كنترل عادي خارج شده و فشار بيش از حد ثقل به آن وارد مي‏شود تحت كنترل درآورده و شتاب وارده را به 9G محدود كند، يا اينكه فشارهاي واردهء بيش از 9G در شرائط اضطراري مجاز هستند و به هواپيما و خلبان صدمه‏اي وارد نمي‏كنند.
4- ديد خلبان (PILOT VISION)
خلبانان F-16، طرح كاناپي (شيشه بالاي سر خلبان) را بسيار دوست دارند زيرا براي ديدن اطراف، نيازي به خم شدن ندارند. يك اشكال وارده اين است كه جهت جلوگيري از ديد مغشوش اطراف در كابين حبابي‏شكل، از تركيبات معمول ضخيم پلي‏كربنات براي قسمت مقابل كاناپي استفاده مي‏شود و اين به دليل ايجاد مقاومت در هنگام برخورد پرندگان با شيشهء مقابل خلبان است و از تركيبات نازك‏تر پلي‏كربنات نمي‏توان براي طراحي كاناپي استفاده كرد.
از آنجا كه در طراحي كل كاناپي F-16 تمامن از تركيبات ضخيم پلي‏كربنات استفاده شده است، هنگام استفاده از صندلي‏پران (جهت مواقع اضطراري خروج خلبان از هواپيما) صندلي خلبان به تنهايي نمي‏تواند شيشهء كاناپي را خرد كرده و صندلي را به بيرون برساند. بدين جهت، در هنگام خروج اضطراري، به علت نياز به خرد كردن كاناپي به وسيلهء خرج‏هاي انفجاري، زمان خروج اضطراري، اندكي افزايش مي‏يابد. ولي اگر بخواهيم عادلانه قضاوت كنيم، بايد اذعان كنيم كه طرح كلي كاناپي استفاده شده در F-16، بسيار موفقيت‏آميز بوده است و استفاده از اين طرح در F-22 نيز ادامه يافته است. اما از طرفي ديگر، در طرح «جنگندهء ضربتي مشترك» (F-35) نيازي به استفاده از ديد 360 درجهء اطراف احساس نشده است و بنابراين از طرح كاناپي با خم‏شدگي بيشتر (به جاي حبابي‏شكل) استفاده شده است.

5- محدوديت در رشد (GROWTH PREVENTION)
مفهوم اوليهء يك جنگندهء كوچك، مخصوص عمليات در روز و هوا به هوا، قبل از ساخت اولين نمونه، از دست رفته تلقي مي‏شد. دماغهء هواپيما آن قدر كشيده طراحي شده بود كه طول مدل يك نفره به اندازهء طول مدل دو نفره به نظر مي‏رسيد، ضمن اينكه قابليت عملياتهاي «هوا به زمين» نيز بدان افزون گشته بود.
با پيشرفت برنامهء توليد، F-16 به طور فزاينده‏اي بزرگتر و سنگين‏تر شد و قادر شد توانايي‏هاي بيشتري داشته باشد: حمل و پرتاب موشكهاي هدايت‏شوندهء راداري آمرام، پرتاب كننده‏‏هاي Chaff و Flare (گمراه‏كنندهء موشكهاي ضدهوايي) و جايگاههاي خارجي بسياري براي حمل و پرتاب انواع تسليحات.
با تمام اين تفاصيل، وزن افزوده شده، بابت قابليتهاي اضافي هواپيما، هنوز در حدود نصف پاوند در روز باقي مانده بود و بنابراين نظرات اوليهء طراحان هواپيما، به هدر نرفته بود. (استاندارد افزايش قابليتهاي رزمي يك جنگنده با امكانات جديد و به روز، بر اساس افزايش يك پاوند در روز، از زمان به خدمت گرفته شدن جنگنده، درنظر گرفته مي‎شود)
6- شعاع عمل رزمي و برد پروازي (COMBAT RADIUS AND PERSISTENCE)
F-16 با بدنهء آئروديناميكي يك تكه (blended)، بسيار عالي عمل مي‏كرد هر چند كه چنين طرحي در اغلب طرح‏هاي جديد، تقليد و به كار گرفته نشد.
7- رادار يكپارچه‏سازي شده (RADAR INTEGRATION)
يكپارچه‏سازي رادار با سيستم‏هاي بصري، بسيار موفقيت‏آميز از كار درآمد و اكنون به استانداردي در طراحي جنگنده‏ها، تبديل شده است.

اف-۱۶ در ایران

نیروی هوایی شاهنشاهی ایران در بین سالهای ۱۹۷۶ و ۱۹۷۷ سفارش خرید ۳۰۰ فروند از این جنگنده را به شرکت جنرال داینامیکس ابلاغ کرد که با موافقت طرف آمریکایی مراحل اولیه این معامله نیز انجام گرفت. ولی بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران این درخواست سفارش را لغو کرد. دو فروند اف ۱۶ برای آزمایش‌ها به ایران تحویل داده شد و خلبانان برای آموزش‌های مقدماتی به آمریکا اعزام شدند. محمد رضا پهلوی قرار بود این هواپیما را جایگرینی برای نورثروپ اف-۵‌های قدیمی ارتش کند و حتی طی اعلامیه‌ای از شرکت جنرال دینامیکس و لاکهید درخواست کرد که کارخانه ساخت اف ۱۶ را در طبس احداث کنند. اگر ایران این تعداد اف ۱۶ را خریداری می‌کرد از نظر توان نظامی در سال۱۹۹۰ به سومین نیروی هوایی برتر دنیا می‌رسید و دارای بالاترین رکورد در داشتن اف ۱۶ می‌بود. این در حالی بود که کشورهای اروپایی تنها با بودجه خود توان خریدن ۵۰ فروند اف ۱۶ را داشتند.

مشخصات

خدمه: ۱ نفر
طول: ۱۵/۰۶ متر (49ft 5in)
پهنای بال: ۹٫۹۶ متر (32ft 8in)
ارتفاع: ۴٫۸۸ متر (16ft)
بال: مساحت ۲۷٫۸۷ مترمربع (300ft²)
وزن خالی: ۸٬۵۷۰ کیلوگرم (18,900lb)
وزن بارگیری: ۱۲٬۰۰۰ کیلوگرم (26,500lb)
بیشینه وزن برخاست: ۱۹٬۲۰۰ کیلوگرم (42,300lb)
پیشرانه: ۱× F110-GE-100 توربوفن پس سوز
- نیرو ی خشک: ۷۶٫۳ کیلو نیوتن (17,155lbf) هرکدام
- نیرو با پس سوز ۱۲۷ کیلو نیوتن (28,600lbf) هرکدام